علت طعم فلز در دهان چیست و چگونه آن را برطرف کنیم؟
طعم فلز در دهان به این صورت است که فرد حس می‌کند، مزه‌ای شبیه به آهن در دهانش وجود دارد. این طعم می‌تواند شبیه به مزه سکه یا خون در دهان باشد.
برخی افراد طعم فلزی در دهان را حین غذا خوردن یا آشامیدن، در حالت ناشتا (مخصوصا هنگام بیدار شدن از خواب) و پس از مصرف داروها احساس می‌کنند. این طعم، معمولا ناخوشایند و غیر معمول است و می‌تواند باعث کاهش اشتها یا ناراحتی در فرد شود. اگر طعم آهن در دهان بیشتر از چند روز ادامه داشت یا شدیدتر شد، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
طعم فلز در دهان نشانه چیست؟
اگر طعم فلز با علائم دیگری مانند خستگی، تهوع یا تغییر در اشتها همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید.
احساس طعم آهن در دهان می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:
۱- بهداشت ضعیف دهان و دندان
مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن از جمله عواملی هستند که باعث بروز مشکلات دندانی و لثه می‌شوند. برخی افراد ممکن است طعم آهن را به دلیل عفونت دندان، پریودنتیت و التهاب لثه در دهان خود احساس کنند. زمانی که مشکلات دهان و دندان توسط دندانپزشک برطرف شوند، این طعم ناخوشایند در دهان از بین می‌رود.
۲- برخی داروهای تجویزی
شما ممکن است با مصرف برخی داروها در دهان خود مزه فلز حس کنید؛ زیرا بدن ترکیبات آن دارو را جذب می‌کند و در بزاق خارج می‌شود. داروهایی که ایجاد طعم فلز در دهان از عوارض جانبی آن‌ها به‌شمار می‌آید، شامل موارد زیر هستند:
- داروی نقرس مانند آلوپورینول
- داروی دیابت مانند متفورمین
- داروی فشار خون مانند کاپتوپریل
- داروی روانپزشکی مانند لیتیوم
- داروی گلوکوم مانند متازولامید
- آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند کلاریترومایسین، مترونیدازول و تتراسایکلین
علاوه بر این موارد، داروهایی که خشکی دهان یکی از عوارض جانبی آن‌هاست، بر جوانه‌های چشایی اثر می‌گذارند و می‌توانند باعث بروز طعم آهن در دهان شوند.
۳- ویتامین‌ها و داروهای بدون نسخه
مولتی‌ویتامین‌های حاوی روی، کروم و مس، برخی ویتامین‌های مخصوص دوره بارداری، داروی سرماخوردگی حاوی روی و مکمل‌هایی که در ترکیبات خود، آهن و کلسیم دارند، می‌توانند طعمی مشابه فلز در دهان ایجاد کنند. این طعم ناخوشایند پس از پردازش ویتامین یا دارو در بدن از بین می‌رود. اگر پس از گذشت چند ساعت از مصرف داروهایی که باعث ایجاد طعم فلز در دهان‌تان شده‌اند، همچنان این مزه را احساس می‌کنید، باید با پزشک در مورد دوز دارو حرف بزنید و مطمئن شوید که در مصرف آن زیاده‌روی نمی‌کنید.
۴- بارداری
معمولا زنان باردار در اوایل دوره حاملگی از احساس طعم آهن در دهان شکایت می‌کنند.احساس طعم فلز در دهان در دوران بارداری، به‌ویژه سه ماهه اول بسیار شایع است. برخی زنان این طعم را به عنوان هوس خوردن ترشی در نظر می‌گیرند، در حالی که بعضی دیگر از خانم‌ها دقیقا از طعم آهن در دهان خود شکایت می‌کنند.
خوشبختانه، این حس ناخوشایند پس از اتمام سه ماهه اول بارداری از بین می‌رود و دیگر احساس نمی‌شود. متخصصان، علت طعم فلز در دهان در بارداری را ناشی از تغییرات هورمونی در بدن زنان حامله می‌دانند. اگر در ایام بارداری این طعم را در دهان خود حس می‌کنید و نیاز به مشاوره با پزشکان متخصص را دارید، می‌توانید به وب‌سایت درمانکده سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله دکتر زنان آنلاین مشورت کنید. همچنین، درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری دکتر زنان از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.
۵- عفونت‌ها
بعضی از عفونت‌هایی که دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کنند، می‌توانند به طور موقتی بر حس چشایی تاثیر بگذارند و باعث احساس طعم آهن در دهان شوند. این عفونت‌ها عبارت‌اند از:
- سینوزیت
- سرماخوردگی
- عفونت گلو یا گوش
در اغلب موارد، پس از بهبود عفونت، طعم آهن در دهان از بین می‌رود. با این حال، اگر احساس کردید پس از بهبودی بیماری، این مزه ناخوشایند ادامه دارد یا شدیدتر شده، حتما با پزشک مشورت کنید.
۶- پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی
بیماران تحت درمان با پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی، مخصوصا برای سرطان‌های سر و گردن طیف وسیعی از اختلالات چشایی را تجربه می‌کنند. احساس طعم آهن در دهان یکی از اختلالات چشایی است.
بیشتر بدانید: علت سوزش زبان
۷- آلرژی
گاهی‌‌اوقات احساس طعم فلز در دهان یکی از عوارض جانبی آلرژی غذایی است. این طعم می‌تواند نشانه اولیه آنافیلاکسی باشد که بسیار خطرناک است. بنابراین، اگر به ماده غذایی خاصی حساسیت دارید یا به آن مشکوک هستید، پس از تجربه این طعم در دهان حتما به پزشک مراجعه کنید تا اقدامات لازم در کوتاه‌ترین زمان انجام شوند.
۸- زوال عقل
اینکه با افزایش سن، جوانه‌های چشایی قدرت اولیه خود را از دست دهد، طبیعی است، اما برخی افراد به دلیل زوال عقل در سنین پایین‌تر دچار اختلال چشایی می‌شوند. در واقع، افراد مبتلا به زوال عقل، تغییرات مرتبط با مغز (مخصوصا بخش‌های مرتبط با چشایی) را زودتر تجربه می‌کنند.
۹- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
اگر طعم آهن در دهان پس از چند روز برطرف نشود، باید علت بروز آن به دقت مورد بررسی قرار بگیرد.
اگر در معرض سطح بالایی از مواد شیمیایی زیر قرار بگیرد، ممکن است در دهان خود طعم آهن احساس کنید:
- سرب: در رنگ‌های بر پایه سرب، گردوغبار رنگ‌ها، خاک آلوده به رنگ‌های لایه‌بردار، سفال و برخی مواد شیمیایی وجود دارد.
- جیوه: احتمال احساس طعم آهن در دهان ناشی از جیوه در مکان‌هایی که ساخت‌وساز انجام می‌شود، بیشتر است.
- حشره‌کش‌ها: احساس طعم فلز ناشی از آن نشان‌دهنده مسمومیت با آفت‌کش‌ها است.
۱۰- نارسایی کلیه‌ها
عدم عملکرد صحیح کلیه‌ها باعث انباشته شدن مواد زائد در خون می‌شود. اوره یکی از این مواد زائد است که اگر سطح آن در خون افزایش یابد، طعم آهن در دهان احساس می‌کنید.
درمان طعم فلز در دهان
بهترین راه برای رفع طعم فلز مانند دهان رعایت بهداشت دهان و دندان است. البته برای شناسایی علت اصلی و رفع این اختلال چشایی می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.
عواملی مانند ترک سیگار، دوری از آلرژن‌ها و نوشیدن مایعات سالم و کافی برای جلوگیری از خشکی دهان و رفع طعم فلز مانند دهان بسیار حائز اهمیت است.
شستشوی دهان با محلول آب گرم و جوش شیرین قبل از غذا و همچنین مکیدن موقتی یخ و آدامس نعنایی بدون قند به رفع این اختلال چشایی کمک می‌کند. به این نکته توجه داشته باشید مصرف غذاهایی که طعم فلز را مخفی می‌کنند مانند مرکبات و مکیدن آبنبات سفت یا جویدن زنجبیل، زمان شیمی درمانی برای رفع طعم فلزمانند دهان بسیار موثر هستند.
