تبدیل ویروس خطرناک به سلاح ضدسرطان: درمان نوین ملانوما با ویروس دستکاریشده تبخال

به گزارش اول فارسی پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیای جنوبی موفق شدند رویکردی نوآورانه را توسعه دهند که از ویروس تبخال نوع ۱ (HSV-1)ــ که حدود دوسوم جمعیت جهان آن را در بدنشان دارند و معمولا باعث بروز تاولهای دردناک و ناخوشایند در اطراف دهان میشودــ بهعنوان ابزاری درمانی بهره میبرد.
در این مطالعه، ویروس تبخال بهطور ژنتیکی دستکاری و همراه با داروی ضدسرطان به بیماران مبتلا به سرطان پوست پیشرفته و مقاوم به درمان تزریق شد. این درمان ترکیبی (ضربه دوگانه) در کارآزمایی بالینی اخیر، باعث شد اندازه تومورها در حدود یکسوم از ۱۴۰ شرکتکننده دستکم ۳۰ درصد کاهش یابد و در نزدیک به یک نفر از هر شش نفر هم ناپدید شود.
دکتر جینو کیم این، متخصص سرطانشناسی مرکز پزشکی کک (Keck Medicine) در دانشگاه یوسیاس، گفت: «این نتایج بسیار امیدبخشاند، چرا که ملانوما پنجمین سرطان شایع در بزرگسالان است و حدود نیمی از موارد پیشرفته آن با روشهای ایمونوتراپی موجود (درمانهای مبتنی بر تقویت سیستم ایمنی) کنترلپذیر نیستند.»
سرطان ملانوما پیشرفته نوعی سرطان پوست است که طی آن، سرطان از محل اولیه خود به سایر بخشهای بدن مانند غدد لنفاوی، کبد یا مغز گسترش مییابد. ایمنوتراپی (کمک به سیستم ایمنی برای حمله به سلولهای سرطانی)، درمانهای هدفمند و پرتودرمانی از گزینههای درمانی رایج برای این بیماری محسوب میشوند.
دکتر این میگوید: «نرخ زنده ماندن بیمارانی که به ملانوما پیشرفته مقاوم به درمان مبتلا میشوند، تنها چند سال است. بنابراین این درمان جدید برای بیمارانی که ممکن است تمام گزینههایشان برای مبارزه با سرطان به پایان رسیده باشد، امید تازهای ایجاد میکند.»
سازمان غذا و داروی آمریکا در ژانویه، برای ترکیب «آرپی۱» (RP1) یا نوع دستکاریشده ویروس تبخال (هرپس سیمپلکس نوع ۱) و داروی ضدسرطان نیوولومب (nivolumab) با نام تجاری اوپدیوو (Opdivo) بررسی اولویتدار را تصویب کرد.
نیوولومب یک پروتئین کلیدی را که سلولهای سرطانی برای گریز از سیستم ایمنی از آن استفاده میکنند، مسدود و به این ترتیب راه را برای شناسایی و حمله سیستم ایمنی به این سلولها هموار میکند.
ایده اصلی این است که نیوولومب تاثیر آرپی۱ را تقویت کند. آرپی۱ بهطور خاص سلولهای تومور را هدف قرار میدهد، در آنها تکثیر و باعث نابودیشان میشود، در حالی که بافتهای سالم را دستنخورده باقی میگذارد.
به گفته دکتر این، آرپی۱ با حذف ژنهای خاصی در هرپس سیمپلکس نوع ۱ توسعه یافت تا دیگر باعث تبخال نشود. او افزود: «تغییرات ژنتیکی اضافی نیز روی این ویروس اعمال شد تا سیستم ایمنی را برای مبارزه بهتر با سرطان تحریک و همچنین به ویروس کمک کند با سلولهای تومور کارآمدتر تعامل کنند و آنها را از بین ببرند.»
در کارآزمایی اخیر، پژوهشگران آرپی۱ را به تومورهای سطحی (روی پوست یا نزدیک به سطح پوست) و همچنین به تومورهای عمیقتر در بدن، مانند کبد یا ریه، تزریق کردند. این درمان ترکیبی هر دو هفته یک بار و تا هشت دوره انجام شد. بیمارانی که به درمان پاسخ دادند، پس از آن تا سقف دو سال هر چهار هفته یک بار تنها نیوولومب مصرف کردند.
پژوهشگران از مشاهده تفاوت اندازه تومورهای درمانشده و درماننشده شگفتزده شدند. تومورهایی که مستقیما به آنها تزریق نشده بودند، به همان اندازه تومورهای تزریقشده کوچک شدند یا از بین رفتند.
دکتر این گفت: «این نتیجه نشان میدهد که آرپی۱ قادر است سرطان را در سراسر بدن هدف قرار دهد، نه فقط در محل تزریق. آنچه دامنه اثربخشی بالقوه این دارو را افزایش میدهد، زیرا دسترسی به برخی تومورها ممکن است دشوار یا حتی غیرممکن باشد.»
گزارشها نشان میدهد آرپی۱ در میان شرکتکنندگان این مطالعه بهخوبی تحمل شد. دکتر این و تیم او کارآزمایی فاز ۳ را برای بررسی آثار این درمان در بیش از ۴۰۰ بیمار مبتلا به سرطان آغاز کردهاند.منبع: نیویورکپست،