نکات مهم در انتخاب قیچی خیاطی تیز و باکیفیت

به همین دلیل تصمیم گرفتم تا در این مطلب از اول فارسی تجربیاتم را درباره بهترین قیچی خیاطی و انواع مختلف آن با شما به اشتراک بگذارم، تا بتوانید انتخابی هوشمندانه داشته باشید و به بهترین شکل از استعدادهای خیاطی‌تان استفاده کنید.

انواع قیچی خیاطی و کاربرد آن‌ها

درست است که وظیفه قیچی بریدن است اما با یک قیچی نمی‌توانید همه چیز را ببرید. در این بخش انواع قیچی را همراه با کاربردشان به شما معرفی می‌کنم تا بتوانید دقیقا بر اساس نیازتان، قیچی مورد نظر را انتخاب کنید.

قیچی برش پارچه

این نوع قیچی پایه و اساس هر کارگاه خیاطی است. تیغه‌های بلند و تیز همراه با دسته‌ای کج طراحی شده‌اند تا بتوان پارچه را به صورت صاف و بدون چین خوردگی برش داد. دسته‌های کج کمک می‌کند دست در زمان برش روی سطح کار قرار گیرد و کنترل بیشتری روی برش داشته باشید. به‌علاوه تیغه‌های این قیچی معمولا از فولاد ضد زنگ یا فولاد کربنی ساخته شده‌اند تا تیزی و دوام خوبی داشته باشند. با استفاده از این قیچی می‌توانید انواع پارچه‌ها را به دقت برش دهید؛ از پارچه‌های نازک و لطیف مثل ابریشم تا پارچه‌های ضخیم‌تر مثل کتان.

قیچی سرنخ زن

قیچی سرنخ زن بسیار کوچک و سبک با تیغه‌های کوتاه و تیز است که برای قطع کردن سریع نخ‌ها در زمان دوخت استفاده می‌شود. طراحی خاص آن اجازه می‌دهد بدون نیاز به برداشتن قیچی‌ بزرگ، نخ‌ها را به سرعت و تمیز قطع کنید. این قیچی بیشتر به صورت پرتابل و همراه خیاط استفاده می‌شود. این را هم باید بگویم که من از سرنخ زن برای قطع کردن کاموا در قلاب بافی و بافتنی هم استفاده می‌کنم.

قیچی گلدوزی

این قیچی کوچک و ظریف معمولا تیغه‌های کوتاه و نوک تیز دارد و برای برش‌های دقیق و ظریف در دوخت‌های دستی و گلدوزی طراحی شده است. با این قیچی می‌توانید نخ‌های اضافی را خیلی نزدیک به کار ببرید، بدون اینکه پارچه آسیب ببیند. سایز کوچک و نوک تیز آن پاسخگوی برش دقیق در گوشه‌ها و طرح‌های پیچیده دوخت است.

قیچی دالبر زن
تیغه‌های این قیچی به جای لبه صاف، دندانه‌دار هستند و در زمان بریدن پارچه لبه‌ها را به صورت زیگزاگی برش می‌دهند. این نوع برش کمک می‌کند تا پارچه‌ها پس از شست‌وشو و استفاده کمتر ریش‌ریش شوند؛ یعنی تقریبا کاری مثل سردوز کردن پارچه را برای شما انجام می‌دهد. به همین دلیل در کارهای دوخت، به خصوص برای پارچه‌های نازک یا پلیسه، کاربرد دارد.

قیچی اپلیکه

این قیچی برای برش‌های دقیق و منحنی‌های ظریف در هنر اپلیکه به کار می‌رود. معمولا تیغه‌های کوتاه و نوک تیز دارد تا بتوان به راحتی و با دقت زیاد طرح‌ها و قطعات پارچه‌ را برش داد و روی پارچه پایه نصب کرد.

روتاری کاتر

روتاری کاتر شبیه یک چرخ کوچک دستی است که روی دسته‌ای سوار شده و تیغه چرخنده آن به سرعت روی پارچه حرکت می‌کند. این ابزار برای برش پارچه در خطوط مستقیم و صاف، به خصوص در کارهای کوکینگ و دوخت چند لایه پارچه، بسیار کاربردی است و از ایجاد چین و چروک و کشیدگی در پارچه جلوگیری می‌کند. استفاده از روتاری کاتر نیازمند تخته مخصوص برش است تا سطح برش ایمن و دقیق باشد.

قیچی چرخشی

قیچی چرخشی که به آن قیچی چرخ‌دار هم می‌گویند، تیغه‌ای دایره‌ای شکل دارد که به آرامی روی پارچه می‌چرخد و برش می‌دهد. این قیچی برای برش‌های صاف و منحنی‌های نرم روی پارچه‌های مختلف، به خصوص پارچه‌هایی با الیاف کشسان و چند لایه، بسیار مناسب است و باعث می‌شود لبه برش تمیزتر و یکدست از کار در بیاید.

نکات مهم در انتخاب قیچی خیاطی

اگر قصد خرید یک قیچی جدید دارید بهتر است ویژگی‌های یک قیچی خوب را بدانید. فرقی ندارد این قیچی قرار است کجا به کار برده شود، این نکات پایه‌ای برای انتخاب هر نوع قیچی کاربرد دارد.

تیزی و لبه تیغه

برای برش پارچه‌های ظریف و دقیق، لبه صاف بسیار مهم است. چون برش روان انجام می‌دهد و به بافت پارچه آسیبی نمی‌رساند. اما در بعضی موارد، مثل قیچی دالبر زن، لبه دندانه‌دار استفاده می‌شود تا پارچه ریش ریش نشده، برش محکم‌تری روی آن ایجاد شود.

جنس تیغه

جنس تیغه از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت قیچی است. فولاد ضد زنگ محبوبیت زیادی دارد چون زنگ نمی‌زند اما ممکن است کمی سریع‌تر از فولاد کربنی کُند شود. فولاد کربنی سخت‌تر و تیزتر است اما مراقبت بیشتری نیاز دارد و ممکن است به مرور زمان دچار زنگ‌زدگی شود. روکش تیتانیوم به افزایش استحکام، مقاومت در برابر سایش و ضد زنگ بودن کمک می‌کند و دوام تیغه را بیشتر می‌کند؛ اما در مقابل قیمت قیچی را معمولا بالاتر از جنس‌های دیگر می‌برد.

طراحی دسته و ارگونومی

قیچی‌هایی که دسته‌های کج دارند به دست شما این امکان را می‌دهند که در حالت طبیعی‌تری قرار گیرد و فشار کمتری به مچ وارد شود. این موضوع برای استفاده طولانی‌مدت اهمیت بالایی دارد. طراحی دسته باید به شکلی باشد که راحت در دست جای بگیرد، روی انگشت‌ها فشار وارد نکند و از مواد سبک و مستحکم ساخته شده باشد. همچنین برای خیاط‌های چپ‌دست، قیچی‌های خاصی با طراحی متناسب وجود دارد که کار را بسیار راحت‌تر می‌کند.

اندازه و وزن

اندازه و وزن قیچی باید با نوع کاری که انجام می‌دهید و اندازه دستتان هماهنگ باشد. قیچی‌های بزرگ‌تر برای برش پارچه‌های وسیع مناسب‌ترند، ولی برای کارهای ظریف مثل گلدوزی قیچی کوچک‌تر و سبک‌تر انتخاب بهتری است. وزن زیاد باعث خستگی دست می‌شود و وزن کم معمولا کنترل بهتر را به همراه دارد.

نگهداری و مراقبت از قیچی خیاطی

مراقبت صحیح از قیچی خیاطی باعث افزایش عمر کاربردی و حفظ تیزی تیغه‌ها می‌شود. تیز کردن به موقع بهترین کار است و از آسیب دیدن تیغه جلوگیری می‌کند. تمیز کردن قیچی بعد از هر بار استفاده، مخصوصا پاک کردن تارهای نخ و گرد و خاک، اهمیت زیادی دارد. روغن‌کاری منظم لولا و قسمت اتصال تیغه‌ها هم به روان شدن حرکت قیچی و کاهش اصطکاک کمک می‌کند و همه‌ی این‌ها عمر قیچی خیاطی را افزایش می‌دهد.

چرا قیچی خیاطی کند می‌شود؟

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات در استفاده از قیچی خیاطی، بریدن مواد نامناسب مثل کاغذ، پلاستیک یا حتی سیم‌های نازک با آن است. این کار باعث ایجاد آسیب در لبه‌های تیز تیغه می‌شود و سرعت کند شدن آن‌ها را افزایش می‌دهد. همچنین نگهداری قیچی در محیط‌های مرطوب یا قرار دادن آن در جعبه‌هایی با سطح سخت و نامناسب بدون پوشش محافظتی، منجر به آسیب رسیدن و زنگ‌زدگی می‌شود. در نهایت فشار زیاد و استفاده نامناسب می‌تواند باعث کج شدن تیغه‌ها یا آسیب به دسته شود.

قیمت و برند مناسب

قیچی خیاطی در بازه‌های قیمتی متفاوت عرضه می‌شود؛ از مدل‌های اقتصادی مناسب برای مبتدیان با قیمت حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان تا قیچی‌های حرفه‌ای و با دوام‌تر که قیمتشان تا چند میلیون تومان هم می‌رسد. در بازار ایران برندهای معتبری مثل «فیسکارس» (Fiskars) با مدل‌های متنوع و کیفیت قابل قبول، «زیگلر» (Ziegler) آلمان با کیفیت عالی فولاد و روکش تیتانیوم و «ویرپول» (Whirlpool) که نمونه‌هایی از قیچی‌های با کاربرد و با طراحی ارگونومیک ارائه می‌دهند، شناخته شده‌اند. انتخاب برند معتبر، به خصوص برای قیچی‌های برش پارچه، تضمین‌کننده دوام و راحتی در استفاده بلند مدت است.

پیشنهاد من به شما

اگر به دنبال بهترین قیچی خیاطی برای فعالیت‌های مختلف دوخت هستید، ابتدا نیازهای خود را بسنجید و بر اساس نوع کارتان انتخاب کنید. برای برش پارچه قیچی برش پارچه با دسته کج و تیغه فولاد کربنی یا آلیاژ با دوام داشته باشد. برای کارهای ظریف‌تر، قیچی گلدوزی یا سرنخ زن با تیغه‌های کوتاه و تیز انتخاب خوبی است. اگر می‌خواهید از کند شدن زودهنگام قیچی جلوگیری کنید، مراقبت‌های منظم مثل تمیز کردن و روغن‌ کاری را فراموش نکنید و از بریدن چیزهایی غیر از پارچه با این قیچی‌ها جدا خودداری کنید. در آخر هم باید بگویم که با انتخاب قیچی از برندهای معتبر، مطمئن باشید که لذتی بی‌نظیر از خیاطی خود خواهید برد و کیفیت کارتان به بهترین شکل ممکن بالا خواهد رفت.