انواع وام و تسهیلات مالی خسارت جنگی و ایثارگری در سال ۱۴۰۴

به گزارش اول فارسی ، در پی خسارات ناشی از جنگ تحمیلی اخیر اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران ، نهادهای مختلف در ایران بسته‌های حمایتی و تسهیلات مالی متنوعی را برای جبران خسارات وارده به افراد، خانوارها، کسب‌وکارها و شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی و ارائه کرده‌اند. این برنامه‌های حمایتی با هدف بازسازی مناطق آسیب‌دیده، حفظ اشتغال، تأمین اسکان موقت و حمایت از تولید و اقتصاد ملی تدوین شده‌اند. همچنین، تسهیلات عمومی‌تری تحت عنوان وام‌های ایثارگری برای حمایت از جامعه ایثارگری و خانواده‌های شهدا، جانبازان و آزادگان ارائه می‌شوند که ارتباط مستقیم با خسارات جنگی گذشته دارند.

در این گزارش، به بررسی جامع سه نوع وام و بسته حمایتی مرتبط با خسارات جنگی اخیر و همچنین وام‌های ایثارگری پرداخته‌ایم:

الف) وام‌ها و بسته‌های حمایتی مرتبط با خسارات ناشی از حوادث اخیر

این نوع وام‌ها و بسته‌ها، برای آسیب‌دیدگان مستقیم حوادث و درگیری‌های اخیر و با هدف بازسازی مناطق آسیب‌دیده، تأمین اسکان موقت، حفظ اشتغال و تقویت تولید ملی در نظر گرفته شده‌اند.

۱. وام فوری خسارت جنگی بانک ایران زمین

بانک ایران زمین یکی از نهادهای مالی پیشرو در ارائه تسهیلات فوری برای جبران خسارات ناشی از جنگ است. این وام با هدف حمایت از کسب‌وکارها، افراد و خانوارهای آسیب‌دیده طراحی شده است تا نیازهای مالی فوری آن‌ها را تأمین کند و به بازسازی سریع زیرساخت‌ها و زندگی روزمره کمک کند.

• هدف: جبران خسارات وارده به کسب‌وکارها و افراد، از جمله تخریب اموال، کاهش درآمد یا از بین رفتن زیرساخت‌های تولیدی.
• سقف تسهیلات: سقف دقیق وام پس از ارزیابی خسارات توسط بانک تعیین می‌شود، اما بر اساس اطلاعات موجود، این تسهیلات به‌صورت انعطاف‌پذیر و متناسب با نیاز متقاضیان تا سقف ۴۰۰ میلیون تومان ارائه می‌شود.
• نرخ سود: نرخ سود این تسهیلات ۲۳% است.
• مدت بازپرداخت: مدت بازپرداخت بر اساس نوع وام و شرایط متقاضی توسط بانک تعیین می‌شود.
• وثایق مورد نیاز: وثایق این تسهیلات چک، سفته و دو ضامن رسمی است که حداقل یکی از این ضامنین باید دارای کسر از حقوق دولتی باشد.
• شرایط دریافت: متقاضیان باید مستندات مربوط به خسارات وارده را ارائه دهند، از جمله گزارش‌های رسمی از میزان تخریب یا کاهش درآمد. این مستندات می‌تواند شامل تصاویر، گزارش‌های ارزیابی خسارت یا صورت‌های مالی باشد. بانک ایران زمین پس از بررسی مدارک، شرایط دقیق وام، از جمله سقف تسهیلات و مدت بازپرداخت را اعلام می‌کند.
• نحوه ثبت‌نام: برای ثبت‌نام و دریافت اطلاعات بیشتر، متقاضیان می‌توانند به وب‌سایت رسمی بانک ایران زمین یا صفحه خدمات وام فوری خسارت جنگی مراجعه کنند. فرآیند ثبت‌نام به‌صورت آنلاین یا حضوری در شعب بانک قابل انجام است.
• اهمیت این وام: این وام به دلیل سرعت در ارائه و انعطاف‌پذیری در شرایط، گزینه‌ای مناسب برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط و خانوارهایی است که نیاز به نقدینگی فوری برای بازسازی یا جبران خسارات دارند. بانک ایران زمین با همکاری نهادهای دولتی، تلاش کرده است تا فرآیند دریافت این تسهیلات را ساده‌تر کند و از فشار مالی بر آسیب‌دیدگان بکاهد.

۲. وام خسارت جنگی دانش‌بنیان صندوق نوآوری و شکوفایی

صندوق نوآوری و شکوفایی به‌عنوان بازوی حمایتی دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان، برنامه‌ای ویژه برای جبران خسارات وارده به این شرکت‌ها در نتیجه جنگ طراحی کرده است. این برنامه با هدف حفظ اشتغال، تداوم تولید و بازسازی زیرساخت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان اجرا می‌شود.

• سقف تسهیلات: تا ۱۰۰ میلیارد تومان برای هر شرکت دانش‌بنیان.
• انواع تسهیلات:
  • سرمایه در گردش: برای تأمین هزینه‌های جاری مانند حقوق کارکنان، خرید مواد اولیه یا جبران کاهش درآمد.
  • سرمایه ثابت: برای بازسازی زیرساخت‌های تولیدی یا خرید تجهیزات جدید.
  • تأمین محل کار: برای اجاره یا بازسازی فضای کاری آسیب‌دیده.
• نرخ سود:
  • سرمایه در گردش و سرمایه ثابت: ۲۳%
  • تأمین محل کار: ۲۰%
• مدت بازپرداخت: بسته به نوع تسهیلات و شرایط شرکت، توسط کمیته ارزیاب تعیین می‌شود.
• وثایق: وثایقی مانند سند ملکی، چک، سفته یا ضامن حقیقی/حقوقی مورد نیاز است. کمیته ارزیاب نوع وثیقه مناسب را مشخص می‌کند.
• شرایط دریافت: شرکت‌های دانش‌بنیانی که از جنگ آسیب دیده‌اند، از جمله مواردی مانند افت چشمگیر فروش، تخریب فضای کار، از بین رفتن مواد اولیه یا محصولات آماده، می‌توانند تا پایان تیرماه ۱۴۰۴ برای دریافت این تسهیلات اقدام کنند. فرآیند درخواست به این صورت است:
  • مراجعه به وب‌سایت صندوق نوآوری و شکوفایی.
  • تکمیل فرم آنلاین و ارائه مستندات خسارات (مانند گزارش‌های مالی، تصاویر تخریب یا مدارک دیگر).
  • بررسی مدارک توسط کمیته ارزیاب صندوق.
  • تعیین سقف تسهیلات، نوع وام و مدت بازپرداخت.
• نحوه پرداخت: پس از تأیید کمیته ارزیاب، وام به‌صورت مستقیم از صندوق یا از طریق معرفی به بانک عامل پرداخت می‌شود.
• اهمیت این وام: شرکت‌های دانش‌بنیان به دلیل نقش کلیدی در اقتصاد دانش‌محور و تولید فناوری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. این وام نه‌تنها به بازسازی این شرکت‌ها کمک می‌کند، بلکه از تعطیلی آن‌ها و بیکاری نیروی انسانی متخصص جلوگیری می‌کند.

۳. وام تعمیر و بازسازی مناطق جنگ‌زده بانک مسکن

بانک مسکن به مالکان واحدهای مسکونی آسیب‌دیده در جنگ، بدون نیاز به سپرده‌گذاری یا خرید اوراق، تسهیلات تعمیر و بازسازی ارائه می‌دهد.

• سقف تسهیلات:
  • شهر تهران: تا ۲۵۰ میلیون تومان
  • مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت: تا ۲۰۰ میلیون تومان
  • سایر مناطق: تا ۱۵۰ میلیون تومان
• شرایط وام:
  • نرخ سود: ۲۳%
  • مدت بازپرداخت: ۵ سال (۶۰ ماه)
  • قسط ماهانه (برای ۲۵۰ میلیون تومان): حدود ۷,۰۴۷,۶۱۸ تومان
  • کل سود وام (برای ۲۵۰ میلیون تومان): حدود ۱۷۲,۸۵۷,۰۶۶ تومان
  • مجموع وام و سود (برای ۲۵۰ میلیون تومان): حدود ۴۲۲,۸۵۷,۰۶۶ تومان
• ضمانت:
  • یک ضامن کارمند رسمی دولت با گواهی کسر از حقوق
  • اعتبارسنجی بانکی
• شرایط دریافت:
  • ارائه تأییدیه آتش‌نشانی، کلانتری یا سایر ارگان‌ها برای تأیید خسارت.
  • نداشتن چک برگشتی یا معوقات بانکی.
  • عدم دریافت تسهیلات مشابه از نهادهایی مانند بنیاد مسکن یا شهرداری.
• هزینه‌های جانبی: هزینه‌های متداول بانکی (افتتاح حساب، اعتبارسنجی و دریافت وام).
• جزئیات بیشتر: برای آگاهی از جزئیات بیشتر به صفحه مربوط به این وام در سایت رده مراجعه کنید.

۴. بسته حمایتی پیشنهادی مجلس برای خسارت‌دیدگان جنگ

کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با همکاری وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بسته‌ای جامع برای حمایت از خانوارهای آسیب‌دیده از جنگ تدوین کرده است. این بسته شامل سه بخش اصلی است: مبلغ بلاعوض، وام بازسازی و وام ودیعه مسکن. این بسته با هدف تأمین نیازهای فوری خانوارها، اسکان موقت و بازسازی منازل آسیب‌دیده طراحی شده است.

• جزئیات بسته حمایتی:
  • مبلغ بلاعوض: برای جبران خسارات اولیه و کمک به خانوارهای آسیب‌دیده در نظر گرفته شده است. این مبلغ برای تأمین نیازهای ضروری مانند خرید ملزومات اولیه یا جبران خسارات جزئی است.
  • وام بازسازی: این وام برای تعمیر یا بازسازی کامل منازل تخریب‌شده ارائه می‌شود. بسته به میزان خسارت، می‌تواند برای تعمیرات سطحی، اساسی یا بازسازی کامل استفاده شود.
  • وام ودیعه مسکن: برای تأمین هزینه‌های اسکان موقت خانوارها ارائه می‌شود. مبلغ یک میلیارد تومان به‌عنوان ودیعه اسکان موقت و ماهانه ۲۰ میلیون تومان کمک‌هزینه برای خانوارهای آسیب‌دیده در نظر گرفته شده است.
• شرایط دریافت:
  • ارزیابی خسارات: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با همکاری وزارت راه و شهرسازی، فرآیند ارزیابی دقیق خسارات را آغاز کرده است. این ارزیابی شامل بازدید میدانی، مستندسازی و ثبت خسارات است و نیازی به مراجعه حضوری شهروندان ندارد.
  • سامانه ثبت اطلاعات: سامانه‌ای الکترونیکی برای ثبت اولیه اطلاعات توسط شهروندان در حال آماده‌سازی است که فرآیند پیگیری را تسهیل می‌کند.
  • تمدید پروانه مهندسی: برای تسریع در بازسازی، پروانه اشتغال به کار مهندسان تا ۳۱ تیر ۱۴۰۴ به‌صورت خودکار تمدید شده است.
  • اعلام خسارات: شهروندان تهرانی می‌توانند از طریق تماس یا ارسال پیامک و مردم سایر استان‌ها با مراجعه حضوری، خسارات وارده را اعلام کنند.
• نحوه اجرا: این بسته حمایتی پس از تصویب در هیئت دولت وارد فاز اجرایی خواهد شد. وزارت راه و شهرسازی با همکاری بنیاد مسکن و سازمان نظام مهندسی، فرآیند بازسازی را در سه سطح (تعمیرات سطحی، تعمیرات اساسی و بازسازی کامل) برنامه‌ریزی کرده است.

ب) وام‌های ایثارگری (که شامل برخی موارد جبران خسارت گذشته نیز می‌شود)

این وام‌ها به طور کلی توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران و با همکاری بانک‌های عامل مختلف (مانند ملی، سپه، ملت، صادرات و…) ارائه می‌شوند. عمده این تسهیلات مربوط به مسکن، خوداشتغالی و ازدواج فرزندان ایثارگران است.

نکته مهم: برای تمامی وام‌های ایثارگری، متقاضی باید معرفی‌نامه از بنیاد شهید و امور ایثارگران داشته باشد. این معرفی‌نامه تأییدکننده وضعیت ایثارگری و واجد شرایط بودن برای دریافت وام است. همچنین، هر ایثارگر تنها یک بار می‌تواند از هر نوع وام ایثارگری (مسکن، خوداشتغالی و…) استفاده کند.

۱. بانک ملی

• نوع وام: شامل وام‌های مسکن ایثارگران، خوداشتغالی، و سایر تسهیلات رفاهی.
• شرایط پرداخت (کلی):
  • ارائه معرفی‌نامه از بنیاد شهید و امور ایثارگران.
  • افتتاح حساب قرض‌الحسنه پس‌انداز (در برخی موارد).
  • عدم داشتن بدهی بانکی یا چک برگشتی.
  • داشتن حداقل ۱۸ سال سن و توانایی بازپرداخت اقساط.
• نوع تضامین:
  • معرفی ضامن رسمی (تعداد ضامن‌ها بر اساس مبلغ وام تعیین می‌شود).
  • در برخی موارد و برای مبالغ بالاتر، ممکن است سند ملکی نیز به عنوان وثیقه الزامی باشد (ملک باید به نام وام‌گیرنده باشد).
• نحوه تشکیل پرونده و درخواست:
  • ابتدا باید معرفی‌نامه از بنیاد شهید دریافت شود.
  • با در دست داشتن معرفی‌نامه و سایر مدارک لازم (اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی، فیش حقوقی یا گواهی کسر از حقوق، مدارک شغلی در صورت نیاز)، به نزدیک‌ترین شعبه بانک ملی مراجعه شود.
  • تکمیل فرم درخواست تسهیلات.

۲. بانک سپه

• نوع وام: شامل وام مسکن ایثارگران، وام خوداشتغالی (مناطق جنگی) و سایر تسهیلات.
• سقف وام مسکن ایثارگران (۱۴۰۴):
  • شهرهای با جمعیت بیش از یک میلیون نفر (مانند تهران): ۷۵۰ میلیون تومان
  • مراکز استان‌ها و شهرهای جدید: ۶۰۰ میلیون تومان
  • سایر شهرستان‌ها: ۴۸۰ میلیون تومان
  • روستاها: ۳۶۰ میلیون تومان
• نرخ سود وام مسکن ایثارگران: ۴ درصد (مابه‌التفاوت سود توسط دولت پرداخت می‌شود).
• دوره بازپرداخت وام مسکن: ۲۰ سال (۲۴۰ ماه).
• سقف وام اشتغال مناطق جنگی (۱۴۰۴): تا ۵۰۰ میلیون تومان برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط.
• دوره بازپرداخت وام اشتغال: حدود ۸ سال.
• شرایط پرداخت:
  • ارائه معرفی‌نامه از بنیاد شهید و امور ایثارگران.
  • برای وام مسکن، شرط عدم مالکیت مسکن و عدم استفاده قبلی از تسهیلات مسکن ایثارگری.
  • برای وام اشتغال، ارائه طرح توجیهی و مدارک مربوط به کسب‌وکار.
• نوع تضامین:
  • مدارک ضامن شامل کپی شناسنامه و کارت ملی ضامن، فیش حقوقی یا گواهی کسر از حقوق.
  • ممکن است بر اساس مبلغ و نوع وام، نیاز به وثیقه ملکی یا اعتبارسنجی مناسب باشد.
• نحوه تشکیل پرونده و درخواست:
  • مراجعه به سامانه ایثار (isaar.ir) یا سامانه جامع اشتغال (samka.mcls.gov.ir) برای ثبت‌نام اولیه و دریافت معرفی‌نامه.
  • با در دست داشتن معرفی‌نامه و سایر مدارک مورد نیاز به شعبه بانک سپه مراجعه و تکمیل فرم درخواست.

۳. بانک صادرات

• نوع وام: شامل وام مسکن ایثارگران و سایر طرح‌های تسهیلاتی (که ایثارگران نیز می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند).
• شرایط پرداخت (کلی برای تسهیلات عادی که ممکن است ایثارگران هم از آن استفاده کنند):
  • افتتاح حساب (قرض‌الحسنه یا کوتاه‌مدت).
  • خواب سپرده (بسته به طرح، از ۰ تا ۱۲ ماه).
  • اعتبارسنجی (نداشتن چک برگشتی یا بدهی بانکی).
  • مدارک شغلی (فیش حقوقی، گواهی کسر از حقوق یا پروانه کسب).
• نوع تضامین:
  • ضامن رسمی (۱ تا ۲ ضامن بسته به طرح).
  • سند ملکی (برای وام‌های بالاتر).
  • سفته یا ضمانت‌نامه.
  • اعتبار شغلی یا جواز/پروانه کسب.
• نحوه تشکیل پرونده و درخواست:
  • برای وام‌های ایثارگری، ابتدا دریافت معرفی‌نامه از بنیاد شهید.
  • مراجعه به شعبه یا سایت بانک صادرات (bsi.ir) برای افتتاح حساب و انتخاب طرح.
  • ثبت درخواست به صورت حضوری در شعبه یا آنلاین (برای برخی طرح‌ها).
  • ارائه کامل مدارک مورد نیاز.

۴. بانک ملت

• نوع وام: شامل وام مسکن ایثارگران، خوداشتغالی، و ازدواج فرزندان ایثارگران.
• شرایط پرداخت (کلی):
  • ارائه معرفی‌نامه از بنیاد شهید و امور ایثارگران.
  • عدم استفاده قبلی از تسهیلات مشابه.
  • برای وام مسکن، شرط عدم مالکیت مسکن توسط متقاضی.
• نوع تضامین:
  • گواهی کسر از حقوق یا گواهی اشتغال به کار برای متقاضی و ضامن‌ها.
  • فیش حقوقی سه ماه آخر متقاضی و ضامن‌ها.
  • ممکن است بر اساس سقف وام، نیاز به وثیقه ملکی یا سایر تضامین باشد.
• نحوه تشکیل پرونده و درخواست:
  • مراحل ثبت نام الکترونیکی (برای وام مسکن ایثارگران):
    1. مراجعه به سایت رسمی ایثار (isaar.ir) یا سامانه خدمات الکترونیکی بنیاد شهید.
    2. پس از ورود به سیستم، انتخاب گزینه «مسکن» و سپس «وام مسکن».
    3. وارد کردن اطلاعاتی مانند شهر و شعبه بانک مورد نظر (از جمله بانک ملت).
    4. تایید اطلاعات و دریافت کد رهگیری.
  • مراحل حضوری:
    1. با کد رهگیری و معرفی‌نامه از بنیاد شهید، به شعبه انتخابی بانک ملت مراجعه شود.
    2. تکمیل فرم‌های مربوطه و ارائه کلیه مدارک شناسایی، شغلی و ایثارگری.

مدارک عمومی مورد نیاز (در اغلب بانک‌ها و برای انواع وام‌ها):

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی و همسر (در صورت تاهل).
• اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه متقاضی و همسر.
• کارت ایثارگری یا معرفی‌نامه از بنیاد شهید و امور ایثارگران.
• گواهی کسر از حقوق یا گواهی اشتغال به کار برای متقاضی و هر یک از ضامن‌ها.
• فیش حقوقی سه ماه آخر متقاضی و ضامن‌ها (برای بررسی وضعیت مالی).
• مدارک مربوط به وضعیت شغلی (مانند پروانه کسب، گواهی اشتغال به کار).
• مدارک مربوط به ملک (در صورت وام مسکن یا بازسازی).
• طرح توجیهی (برای وام‌های خوداشتغالی).

چالش‌ها و نکات مهم:

• خسارات خودروها: برخلاف تسهیلات مسکونی و تجاری، وضعیت جبران خسارات خودروهای آسیب‌دیده همچنان نامشخص است. بیمه مرکزی اعلام کرده است که خسارات ناشی از جنگ مشمول بیمه‌نامه‌های رایج نیست و تصمیم‌گیری در این زمینه به دولت واگذار شده است.
• تأمین منابع مالی: تأمین منابع مالی برای اجرای این بسته‌های حمایتی یکی از چالش‌های اصلی است. دولت در تلاش است تا با تخصیص بودجه و همکاری نهادهای مالی، این مشکل را برطرف کند.
• شفافیت و سرعت: تسریع در فرآیند ارزیابی و پرداخت تسهیلات، همراه با شفافیت در اعلام شرایط و نتایج، از انتظارات اصلی شهروندان است.
• به‌روزرسانی قوانین: قوانین و شرایط اعطای تسهیلات بانکی، به‌خصوص وام‌های حمایتی، ممکن است در طول سال دستخوش تغییر شوند. لذا همواره توصیه می‌شود برای اطلاع از آخرین جزئیات، به سایت‌ها و شعب رسمی بانک‌ها و بنیاد شهید و امور ایثارگران مراجعه شود.
• اعتبارسنجی: سابقه اعتباری متقاضی (عدم داشتن چک برگشتی، بدهی معوق بانکی) در تمامی بانک‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است.
• فرآیند درخواست: فرآیند درخواست وام ممکن است نیازمند صبر و پیگیری باشد. تکمیل دقیق و کامل مدارک می‌تواند سرعت فرآیند را افزایش دهد.

نتیجه‌گیری

وام‌های خسارت جنگی بانک ایران زمین، تسهیلات دانش‌بنیان صندوق نوآوری و شکوفایی، وام تعمیر و بازسازی بانک مسکن و بسته حمایتی پیشنهادی مجلس، ابزارهای کلیدی برای جبران خسارات و بازسازی مناطق جنگ‌زده هستند. این برنامه‌ها با تمرکز بر نیازهای فوری خانوارها، کسب‌وکارها و شرکت‌های دانش‌بنیان، تلاش می‌کنند تا اثرات مخرب جنگ را کاهش دهند و روند بازگشت به شرایط عادی را تسریع کنند. متقاضیان می‌توانند با مراجعه به وب‌سایت‌های رسمی یا منابع اعلام‌شده، از جزئیات و شرایط دریافت این تسهیلات مطلع شوند.