دیدار با «علی ترکی»: تجلیل از گنجینه‌های پنهان شعر شیراز
به گزارش اول فارسی ، علی ترکی (متولد ۱۳۰۵، دشت مرغاب)، شاعر کهنسال و دوبیتی‌سرای برجسته ایرانی، با وجود سال‌ها زندگی در شیراز، اصالت روستایی و سادگی ذاتیش را حفظ کرده است. بسیاری او را در ردیف باباطاهر و فایز دشستانید می‌دانند.
از سال ۱۳۱۶ ساکن شیراز شده و پس از بازنشستگی از ارتش، تمام توان خود را وقف سرودن دوبیتی‌های ناب و زیبا کرده است. اشعار او، برگرفته از عمق جان و دل او هستند و با احساسات ناب و روحی لطیف سروده شده‌اند. عشق به طبیعت، سادگی و صفا، و بیان مظاهر زیبایی‌ها از ویژگی‌های بارز اشعار اوست.
بیش از ده مجموعه از آثار او نظیر “نوای دل” و “ردپای عشق” منتشر شده است. علی ترکی چهره‌ای شناخته‌شده در محافل ادبی شیراز است و با وجود کهنسالی، همچنان به سرودن و خواندن شعر ادامه می‌دهد. او نمونه‌ای از پایداری و تعهد به هنر است که میراثی گرانبها برای ادبیات فارسی به یادگار گذاشته است.
شیراز؛ از رویداد محوری تا گنجینه نادیده فرهنگی
شیراز، شهر شعر و ادب، با وجود پتانسیل‌های بی‌نظیر فرهنگی و گردشگری، هنوز نتوانسته به جایگاه واقعی خود در میان کلان‌شهرهای ایران و جهان دست یابد. این معضل، با تمرکز بر مفهوم «رویداد محوری» و ضرورت شناسایی و پاسداشت مفاخر فرهنگی، توسط سید محی‌الدین حسینی ارسنجانی، فعال فرهنگ و رسانه، در یادداشتی تفصیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
ضرورت رویداد محوری در توسعه شهری شیراز
حسینی ارسنجانی با تأکید بر اهمیت رویدادسازی به عنوان یکی از محورهای نوین توسعه شهری، معتقد است شیراز برای تبدیل شدن به شهری پیشرو و زنده، باید میزبان رویدادهای روزانه، هفتگی، ماهانه، فصلی و سالانه باشد. این رویدادها، با مشارکت تمامی ارگان‌های دولتی و خصوصی و با هدف جذب حداکثری مخاطبان، می‌توانند رونق شهر را در تمامی جنبه‌ها تضمین کنند.
وی با انتقاد از عدم موفقیت شیراز در امور گردشگری و فرهنگی، تصریح می‌کند که مدیران شهری شیراز تمایل چندانی به اجرای برنامه‌های رویداد محور ندارند و تنها به مشارکت‌های کوچک و گزینشی در رویدادهای فصلی بسنده می‌کنند. این رویکرد، به دلیل عدم تخصص‌گرایی عوامل برگزارکننده و بی‌اطلاعی از نیاز مخاطبان، منجر به هدر رفتن هزینه‌های هنگفت و عدم رضایت عمومی شهروندان می‌شود.
به گفته حسینی ارسنجانی، نهادهایی چون میراث فرهنگی، ارشاد اسلامی، حوزه هنری، سازمان تبلیغات اسلامی، شهرداری، دانشگاه و آموزش و پرورش، با وجود گستردگی و مخاطبان فراوان، در انجام امور فرهنگی خود موفق نبوده‌اند. دلیل اصلی این ناکامی را وجود افراد غیرمتخصص در مناصب فرهنگی می‌داند که نه تنها از فرهنگ بی‌اطلاع‌اند، بلکه نیازهای فرهنگی مخاطبان را نیز درک نمی‌کنند. شیراز که پایتخت فرهنگی کشور نام گرفته است، باید در اجرای انواع رویدادهای فرهنگی حرفی نو به نو داشته باشد، اما متأسفانه شاهد کم‌کاری و اجرای برنامه‌های سطحی و بی‌تأثیر هستیم. این مشکل تنها به رویدادهای فرهنگی محدود نمی‌شود و سایر حوزه‌ها نظیر کار و اشتغال، صنعت، اقتصاد و گردشگری را نیز در بر می‌گیرد.
وی پیشنهاد می‌کند که اجرای فعالیت‌های رویداد محور و نمایشگاهی، با دخیل کردن عوامل بیشتر، می‌تواند انگیزه مشارکت افراد را برای مدت طولانی فراهم آورد. شهرهای توسعه‌یافته‌ای نظیر دبی، استانبول، ازمیر، تفلیس، کوالالامپور، آنتالیا، پاریس، تورنتو و ونکوور، به دلیل تعدد و تنوع رویدادهایشان، به رونق همه‌جانبه دست یافته‌اند. حسینی ارسنجانی تأکید می‌کند که رویدادسازی نیازمند کار و تلاش شبانه‌روزی، سلیقه، علم، دانش و تدبیر است که بدون دخالت نخبگان، مفاخر و بزرگان هر بخش، امکان‌پذیر نیست. او ابراز امیدواری می‌کند که شیراز از سکوت خارج شده و با تبدیل شدن به مرکز رفت‌وآمد چهره‌های مشهور، شاهد رونق فرهنگ، اقتصاد شهری، گردشگری و صنعت باشد. برگزاری باشکوه چهلمین سال شب شعر عاشورا در شیراز، نمونه بارزی از رویدادهای ارزشمند فرهنگی، مذهبی و ادبی است که باید از بانیان آن قدردانی شود.
دیدار با «علی ترکی»، پدر معنوی شعرای معاصر شیراز
در راستای پاسداشت مفاخر فرهنگی، جمعی از فرهنگوران و فعالان ادبی شیراز، در برنامه‌ای تحت عنوان “دیدار با نیکان”، با علی ترکی، شاعر کهنسال و دوبیتی‌سرای برجسته کشور، دیدار و گفتگو کردند. این دیدار صمیمانه به پیشنهاد استاد داریوش نویدگویی، فرهنگور شیرازی و ناشر آثار علی ترکی، در منزل ایشان برگزار شد.
داریوش نویدگویی، مدیر انتشارات بین‌المللی نوید، با اشاره به ماندگاری نام شاعران بزرگی نظیر حافظ و سعدی، علی ترکی را از جمله چهره‌هایی دانست که در ترانه‌سرایی و دوبیتی‌سرایی درخشان عمل کرده و نامشان جاودانه خواهد ماند. وی که قریب به پنجاه سال با شعر و شخصیت علی ترکی آشنایی دارد، از پاکی اندیشه و صفای باطن این شاعر تمجید کرد و اشعار ناب او را که برگرفته از دل، گل، عشق و طبیعت است، ستودنی دانست. نویدگویی، علی ترکی را فردی شفاف، پاک، سرشار از انرژی مثبت و اصیل دانست که با وجود سال‌ها شهرنشینی، هنوز خوی روستایی و صداقت خود را حفظ کرده است. وی به دیدگاه‌های جالب توجه بزرگان فارس نظیر احد ده بزرگی، امیر همایون یزدانپور، عبدالرضا لطف‌الهی، نادر کجوری و زنده‌یادان احمد حجتی و منصور اوجی در وصف شعر و شخصیت علی ترکی اشاره کرد.
قدردانی از خادمان فرهنگ و هنر فارس
حسینی ارسنجانی ضمن قدردانی از خانواده ترکی و حاضرین در این دیدار، هدف از برنامه “دیدار با نیکان” را شناسایی و تجلیل از چهره‌های ماندگار و شخصیت‌های برجسته در زمان حیاتشان عنوان کرد. وی از استاد نویدگویی به عنوان چهره‌ای خدوم در عرصه چاپ و نشر و فخر جامعه فرهنگی ایران و فارس یاد کرد که در کنار سایر فرهیختگان، با تواضع و صبوری در جهت تکریم مفاخر علم و خادمان فرهنگ شهر پیشگام شده‌اند. حسینی ارسنجانی تأکید کرد که تمامی بزرگان و شخصیت‌ها برای پیشبرد امور شهر و استان عزیز و محترم هستند، اما اولویت با پر تلاش‌ترین‌ها است تا نام و یادشان زنده نگه داشته شود.
بانو اشرف‌السادات کمانی، شاعر و مدیر انجمن ادبی بانوی غزل، علی ترکی را پدر معنوی شعرای معاصر شیراز خواند و از سابقه آشنایی دیرین خود با وی در انجمن‌های ادبی شیراز یاد کرد. وی، علی ترکی را مایه افتخار و برکت جامعه ادبی فارس دانست و برای او سلامتی و طول عمر با عزت آرزو کرد. کمانی، ترکی را شاعر عشق و زیبایی و سراینده مظاهر طبیعی توصیف کرد.
بهمن پگاه‌راد، نویسنده و خبرنگار پیشکسوت، از عدم اطلاع برخی مردم از وجود چهره‌های نامداری چون علی ترکی ابراز تأسف کرد و خواستار شناخت و ارج نهادن به مفاخری چون او شد. حمیدرضا زنگی، نویسنده، از ابتکار عمل “دیدار با نیکان” توسط حسینی ارسنجانی قدردانی کرد و خواستار تداوم این دیدارها به صورت ماهانه یا دو هفته یک بار شد. وی به وجود علی ترکی افتخار کرد و از خانواده ایشان که چون پروانه گرد شمع وجود این استاد می‌چرخند، تمجید کرد.
اکبر خسروانی، شاعر شیرازی، احساس شاعرانه و روح لطیف علی ترکی را عامل ماندگاری شعر او دانست. معصومه مزارعی، شاعر، آشنایی با علی ترکی را افتخار بزرگی برای خود دانست. ابوالفضل همایونی، فعال فرهنگی، از حضور در منزل استاد ترکی اظهار خرسندی کرد و مجموعه اشعار صحافی شده “نگاه پنج‌شنبه خبر جنوب” حاوی دوبیتی‌های علی ترکی را به ایشان تقدیم کرد. عطاالله دهقان، نویسنده و پیشکسوت فرهنگی، با بیان خاطره‌ای از دوران تحصیل خود، شعرهای علی ترکی را برگرفته از عمق جان و دل او دانست.
ماندگاری آثار «علی ترکی»
استاد اکبر اسکندری، نویسنده و فعال فرهنگی، علی ترکی را شخصیتی ممتاز در شعر معاصر دانست و معتقد است که ترکی و شعرش هرگز فراموش نخواهند شد. بانو نگهداری، فعال فرهنگی، از وجود چهره‌ای فرهیخته و دوبیتی‌سرایی چون استاد علی ترکی که سرشار از عشق و مهر است، ابراز شکرگزاری کرد. جعفری، نویسنده و منتقد ادبی، خواستار صیانت از آثار قلمی و نوشتاری علی ترکی و انتشار مجلدات بیشتری از اشعار و آثار ادبی ایشان برای توزیع در میان شعرای جوان و دوستداران شد. بانو افراسیابی، فعال هنری، ابتکار عمل گروه “دیدار با نیکان” و اولویت دیدار با این شاعر و ادیب معاصر شیراز را قابل تحسین و ارزشمند دانست.
مرتضی ترکی، نوه علی ترکی و فعال فرهنگی شیراز که در امور تایپ، چاپ و نشر اشعار و کتاب‌های پدربزرگش فعالیت دارد، با قدردانی از مهمانان، منزل پدربزرگش را متعلق به تمامی اهالی فرهنگ و ادب دانست و از تمامی حامیان و ناشران آثار علی ترکی تشکر کرد.
پیش از سخنان مهمانان، استاد علی ترکی با تشکر از حضور مهمانانش، اظهار داشت که هرچه دارد از وجود فرهیختگان و خوانندگان اشعارش است که او را به ادامه راه تشویق کرده‌اند. وی به ویژه از داریوش نویدگویی قدردانی کرد و او را کسی دانست که وی را در جامعه فرهنگی شیراز مطرح کرده است.
استاد علی ترکی، شاعر و ترانه‌سرای ساکن شیراز و بازنشسته ارتش، متولد سال ۱۳۰۵ در دشت مرغاب است. او با وجود سال‌ها زندگی در شیراز، هنوز اصالت روستایی خود را حفظ کرده و بسیاری او را در ردیف باباطاهر و فایز دشستانید می‌دانند. تاکنون بیش از ده عنوان مجموعه دوبیتی‌های ناب و زیبا از علی ترکی منتشر شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به “نوای دل”، “همنوای دل”، “همرهان دل”، “کاروان دل”، “ارمغان دل”، “همزبان دل”، “دلسروده‌های ترکی”، “گلبرگ‌های دل” و “ردپای عشق” اشاره کرد. علی ترکی در محافل ادبی شیراز و انجمن‌هایی نظیر حافظ، حلقه ادبی منزل زنده‌یاد استاد حجتی و محفل ادبی شاهدان قلم شیراز، چهره‌ای شناخته‌شده است و با وجود کهنسالی و کسالت، سرودن و خواندن شعر را ترک نکرده و در زمره بهترین دوبیتی‌سرایان ایران به شمار می‌رود. زادگاه وی، بخش مشهد مرغاب، در ۱۴۰ کیلومتری شمال غربی شیراز و تابع شهرستان پاسارگاد استان فارس قرار دارد.
بیشتر بخوانید :
عضو کانال تلگرام اول فارسی شوید
عضو کانال واتساپ اول فارسی شوید
